Ийнхvv хойд мєсєн далай хайлснаар далайн гvнд байгаа асар их метан болон бусад хорт хий ялгарч агаар мандалд гарч ирэх, дэлхийн экосистемийг тогтворгvй болгож тооцох аргагvй байгалийн гамшигт хvргэх магадлал их байгаа аж. Харин манай улсад дэлхийн дулаарал дараахь байдлаар илрээд байна. Yvнд, манай орны жилийн дундаж агаарын темпратур 2.5-5.7 С-ээр нэмэгджээ.

70 жилийн ємнєхтэй харьцуулахад жилд орох хур тундасны хэмжээ дунджаар 7 хувь буурсан байна. Мєн мєстєлт, мєсєн голын нєєц 1940 онтой харьцуулахад 40 хувиар багасчээ. 2007 оны байдлаар бэлчээрийн талбайн 87 хувь нь талхлагдаж, 2004 оны цєлжилтийн судалгаагаар нийт нутаг дэвсгэрийн 77.2 хувь нь цєлжилтєнд нэрвэгдсэн гэх мэт баримт байдаг байна.

Тиймээс ‘’Дэлхийн дулаарал -SOS’’ уур амьсгалын тулгамдсан асуудлаархи олон улсын теле бага хурал єнєєдєр Соёлын тєв єргєєнд болж байна. Уг бага хуралд БОАЖЯ, ХХААХYЯ, ЭМЯ, YАБЗ, ШУТИС болон тєрийн бус байгууллагууд оролцож байна. Тєрийн болон тєрийн бус байгууллагаас нийтдээ 1325 хvн оролцож байгаа аж. Энэхvv хуралд ШУТИС-ийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга Д.Энхбат ’’Дэлхийн дулаарал ба тvvнд нєлєєлж буй хvчин зvйл’’ сэдвээр илтгэл тавьсан юм. Тvvний ярьж байгаагаар єнєєдєр дэлхийн уушиг болсон ширэнгэн ойн ихэнхийг vйлдвэржсэн мал аж ахуйг хєгжvvлэх зорилгоор устгаж байна. Жишээ нь Амазоны ширэнгэн ойн 70 хувийг vхрийн бэлчээр, малын тэжээл бэлтгэх зорилгоор устгасан.

Єнєєдєр нэг минутанд долоон хєл бємбєгийн талбайтай тэнцэх хэмжээний ойг махны vйлдвэрлэлд зориулж устгаж байна.Мєн мал аж ахуйн салбар нь метаны хий болон, азотын дутуу ислийг гол ялгаруулагч. ХАА-ын салбараас нийт хvлэмжийн хийн 13,5хувь ялгардаг ба vvний 80 хувь нь мал аж ахуйгаас гардаг байна. Мєн нийт метаны 37 хувь, нийт азотын дутуу ислийн 65 хувь нь мах vйлдвэрлэлтэй холбоотой ялгардаг. Махны vйлдвэрлэл багасвал тvvнээс vvсэлтэй хvлэмжийн хий багасах болно. Мєн тэрээр цааш нь ийнхvv ярьсан юм.

Тиймээс дэлхийн дулаарлыг зогсоохын тулд монголчууд бид юу хийж чадах вэ гэдэг асуулт гарч ирж байгаа юм. Юуны тvрvvнд уламжлалт ёс заншлыг сэргээх, цагаан идээ, хvнсний ногооны хvртээмжийг нэмэгдvvлэх, дотоодын хэрэгцээгээ хангадаг болох, ойжуулах, зvлэгжvvлэх ажилд хєрєнгє, хvн хvч тєвлєрvvлж ажлын байр бий болгох хэрэгтэй гэнэ. Мєн сэргээгдэх эрчим хvчний хэрэглээг нэмэгдvvлэх, єдєр тутмын vрэлгэн хэрэглээг багасгаж, мал аж ахуйг байгаль экологийн нєхцєл байдалд тохируулан хєгжvvлэхийн зэрэгцээ хvн бvр байгаль хамгаалагч байх.